Kültür

Yenikent kasabasının gelenek, görenekleri hakkında bilgi, Yenikent Kasabası Tuz Gölü havzası ve Konya Ovası'nda yer almaktadır. Konya'dan Aksaray yönüne gidilirken Aksaray sınırının başladığı yerde Yenice Köyü'nün imareti ile Aksaray'ın yanı başındaki Yenikent Kasabası'nın imareti tıpa tıp aynıdır. Diğer yandan, uğraş konusu ve uğraş tarzı da Ovanın geneliyle aynıdır. Esasen 1921'de Konya'dan ayrılarak Vilayet olunuşu da dikkate alındığında gelenek ve görenekleri Konya'ya çok benzemektedir.

Ev dekorasyonu; birkaç örnek vermek gerekirse, evlerde duvar halıları, kilim kullanımı, el örgü ve işlemeler tamamen Konya kültürüyle örtüşmektedir. Halılarda baskın renk kırmızı, desenler sade ve geometrik şekiller, hayvan resmi yoktur, çicek veya işlemelerde çok nadir kuş resimleri,yastık ve yorganlar işlemeli ve bir renk cümbüşü içinde ahenkli ve canlı renkler, namazlıklar genelde mihrap desenli veya sade ve kenarı süslü, seki altı denen odanın girişindeki boş kısma serilen halı dışında sergi veya farklı şekillerdeki pas paslar, sırt yastıkları ve üzerine örtülen kesintisiz işlemeli örtüler, kırletler ve işlemeleri, sedir ve yün minderler vb.

Düğün ve nişanlar; günümüzde dünyanın popüler kültüründen etkilenmeyen yer yok gibidir, ama Yenikent'in eskiden yapılan veya ender olarak yapılan düğünlerinde de Konya ve Selçuklu kültürü hakimdir. Düğünler son yıllarda umumiyetle pazar günü gelin alınacak şekilde planlanmaktadır. Bazen hafta başı, bazan da hafta ortaları bayrak kalkar, genelde cuma günü kına ve sonrası düğün olur, düğünlerde erkekler ayrı, kadınlar ayrı eğlenir, oyunlar, kız kaçırma, arap dede, köçek vb. şekildedir. Düğün geceleri oğlan tarafında ağırlıklı toplanmalar ve kutlamalar ve neşeli sohbetler yapılır. Kız evi yas evi gibidir. Evden çıkan kızın yası gelin olmanın sevincini bastırır. Önceleri dışarıya kız verilmez dışarıdan da per kız alınmaz imiş, bu yüzden köyde belli başlı birkaç sülale bulunmaktadır. Diğerleri zamanla farklı yerlerden gelerek yerleşmiş durumda. Doğan çocuklara önce oğlan babası, anası, sonra kızın ana ve babasının isimleri verilmesi vaz geçilmez adettir. Bu sebeple Kasabada aynı isim ve soy isimle onlarca insanla karşılaşmak sıradandır. Gelin mutlak suretle evin içine yani Kayın baba ve kayın valideyle oturur, ikinci gelin alındığında birinci geline ayrı ev yolu gözükür. Bayram kutlamaları; bayram sabahı, bayram namazında çıkılır toplu bir şekilde kabristanın içinde imam tarafından dua edilir, arkasından her kes mezarlığa dağılarak, geçmiş büyük ve küçüklerin kabirleri ziyaret edilir, dualar yapılır, evlere geçilir, belli büyüklerin evlerinde sabah kahvaltısı yapılır ve bayram gezmeleri başlar. Bir şenlik, bir festival gibidir, kasabanın çocukları bildik bilmedik her eve uğrar, ellerindeki şeker torbalarını doldurmaya çalışırlar, önce büyükler sonra, diğer eş ve dostlar ile komşular hiç biri atlanmadan dolaşılır, en geç bayram çıkmadan herkesin gönlü alınır.

Kurban bayramı ise; ayrı bir tad ve ayrı bir sevda, her kurbanın başında bir dua, bir niyaz, bir gelin gibi iyi niyetlerle süslü kurbana su verilir, bıçak gösterilmez, kanı için çukur açılır, bir saygı ve tevazu içinde bir burak yolcu eder gibi, bir neşe ve hüzün içinde kurban kesilir, kurban yerinde et pişirilir, çalışanlar ve gelip geçenler bundan nasibini alır, kurban sahibine dua eder. Kurban kesmeyenler unutulmaz ve misafirlere bozbaşı denilen bir çeşit et kavurma yemeği olmazsa olmazların başında olarak kuru baş soğan ve yufka ekmekle ikram edilir, üzerine demli bir çay ikramı yapılır.

Cenaze işleri; Yaylaya göç; Kız isteme olayları; Söz ve Nişan; Çocuk olması, sünnet düğünleri; Asker uğurlama törenleri; Kış hazırlıkları; Uzun kış eğlenceleri; Köy odaları; Konya ve Selçu izlerini ve tozlarını fazlasıyla taşımaktadır.

Yöresel yemekleri; Amarat böreği, Amarat Baklavası, Amarat Pilavı, Amarat Tereyağı, Çılbır, Tatlı Höşmerim, Salçalı Aşure, Bulgur pilavı (Mantarlı, ciğerli, patatesli), Siyah Üzüm Hoşafı, Tarhana...